На конкурс прыпевак “Эх, сенненцы!” Граматычныя прыпеўкі пра Сянно, каб напомніць, як скланяецца яно
Віктар Астапенка — даўні і надзейны сябра нашага выдання: чытач газеты, аўтар публікацый, вершаў. А галоўнае — неабыякавы чалавек ва ўсіх гэтых іпастасях.
Пасля аб’яўлення конкурсу прыпевак мы папрасілі Віктара Іванавіча прыняць удзел у ім і атрымалі … адмову. Але неканчатковую. Нядаўна Віктар Астапенка даслаў у рэдакцыю падборку прыпевак. Перш чым пазнаёміцца з імі, прапануем пачытаць аўтарскую прадмову.
— Мэта стварэння прыпевак — праслаўленне нашага горада і напамін пра тое, што яго назва скланяецца.
Мяне здзіўляе, што рэцыдывы ўжывання назвы выключна ў назоўным склоне ўсё яшчэ даюць пра сябе ведаць, хоць пасля выхаду ў свет кнігі «Памяць» мне здавалася староннікам «нескланяльнага Сянна» трэба было перагледзець свае падыходы. Апошняя іх надзея — спасылка на тое, што геаграфічныя назвы з канчаткам на -о не скланяюцца. Але ж у «Граматыцы» ёсць агаворка: гэта правіла датычыцца толькі слоў іншамоўнага паходжання.
Этымолагі даўно прыйшлі да высновы, што «Сянно» паходзіць ад слова «сена». Якое тут «іншамоўнае паходжанне»?
Магчыма, нехта стане пярэчыць: па-беларуску так гаварыць і пісаць дапушчальна, а вось па-руску… А што па-руску? Расіяне пры неабходнасці скажуць «под БородинОМ». А чым наша Сянно адрозніваецца? Чаму такі здзек «над Сянном»? Чаму назву хочуць бачыць закамянелай, мёртвай?.. Спрабую зразумець. Пакуль што не атрымліваецца.
Мае прыпеўкі — шэсць куплетаў з адным і тым жа словам у канцы — Сянно ў шасці склонах: назоўным, родным, давальным, вінавальным, творным і месным.
Птушкі дзе пяюць бясконца,
Пожням краю не відно,
Там красуецца пад сонцам
Старажытнае СЯННО.
І мужчыны, і жанчыны
Добра ведаюць здаўна,
Што найлепшы адпачынак
На Сінаях ля СЯННА.
Бандарэвіч лоўка можа
Расказаць пра даўніну,
І цікава падарожжа
Ён праводзіць па СЯННУ.
Падмятаем вулкі чыста,
Кветкі садзім заадно,
Хай замежныя турысты
Валам валяць у СЯННО.
Тут знаёмыя мне межы,
Тут утульны родны дом
І стрыжы, што неба рэжуць
У палёце над СЯННОМ.
Той, хто родны кут пакіне,
Смутку горкага глыне.
Жыць хачу я не ў Пекіне,
Не ў Берліне, а ў СЯННЕ.