МЭТА – НІКОГА НЕ ЗАБЫЦЬ. На Сенненшчыне вернуць з забыцця імёны загінуўшых абаронцаў Айчыны.
У 2014-ым мы будзем адзначаць 70-годдзе вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. А следам за ім, у 2015-ым, і 70-ю гадавіну Вялікай Перамогі. Пачынаць падрыхтоўку да юбілейных дат трэба ўжо зараз. Адна з галоўных задач на сённяшні дзень, што стаіць перад на-шчадкамі вызваліцеляў, — увекавечванне памяці загінуўшых савецкіх салдат і ахвяр вайны. Больш чым паўстагоддзе прайшло з тых падзей і, тым не менш, вайна падкідвае нам загадкі, у тым ліку і ў выглядзе невядомых брацкіх магіл… А гэта значыць, што пошукавым атрадам яшчэ надоўга хопіць працы.
Нікога не забыць — такую мэту паставілі перад удзельнікамі занальнага семінара «Узаемадзеянне органаў дзяржаўнага кіравання, грамадскіх аб’яднанняў па выкананні Дзяржаўнай праграмы ўвекавечвання памяці абаронцаў Айчыны і ахвяр вайны ў Рэспубліцы Беларусь на 2011-2014 гады». яго арганізатары — упраўленне па ідэалагічнай рабоце Віцебскага аблвыканкама і абласны савет ветэранаў. На мера-прыемства запрасілі дэлегацыі ў складзе начальнікаў аддзелаў ідэалагічнай работы райвыканкамаў, раённых архіваў, кіраўнікоў моладзевых, ветэранскіх і афіцэрскіх аб’яднанняў, прадстаўнікоў бібліятэчных устаноў і рэгіянальных СМІ з 4 раёнаў вобласці — Віцебскага, Сенненскага, Бешанковіцкага і Гарадоцкага.
Сенненшчыну прадстаўлялі начальнік аддзела ідэалагічнай работы райвыканкама Сяргей Мяцеліца, загадчыца раённага архіва Любоў Архіпава, першы сакратар РК ГА «БРСМ» Аляксандр Абушкевіч, старшыня раённай арганізацыі ГА «Беларускі саюз афіцэраў» Уладзімір Стук, загадчыца аддзела бібліятэчнага маркетынгу ЦРБ Таццяна Красноўская.
У рабоце семінара прынялі ўдзел галоўны спецыяліст упраўлення ідэалагічнай работы аблвыканкама Валерый Марчанка, старшыня абласной ветэранскай арганізацыі Генадзь Герасімовіч, член прэзідыума абласнога савета ветэранаў Міхаіл Ляшчынскі, кіраўнік Віцебскага рэгіянальнага цэнтра героіка-патрыятычнага выхавання «Пошук» Ларыса Бруева, начальнік групы пашпартызацыі і аўтаматызаванага суправаджэння базы дадзеных Упраўлення па ўвекавечванні памяці абаронцаў Айчыны і ахвяраў вайны ва Узброеных Сілах Рэспублікі Беларусь Леанід Рыбін і галоўны спецыяліст гэтага ж упраўлення Вольга Ламейка.
Па інфармацыі прадстаўні-коў ваеннага ведамства, за апошнія 10 год у Віцебскай вобласці ўстаноўлена больш за 72 тысячы імён загінуўшых ці 46,2% ад агульнай колькасці пахаваных на Прыдзвінскай зямлі. У прыватнасці, у Сенненскім раёне сёння значыцца 32 пахаванні з агульнай колькасцю пахаваных 2176. Насамрэч, загінуўшых, як мінімум, удвая больш. Але і з тых дзвюх тысяч вядома толькі 57%. У некаторых раёнах гэты паказчык не перавышае і 10 працэнтаў, падкрэсліў Генадзь Герасімовіч.
Падзяліцца вопытам запрасілі Міхаіла Ляшчынскага. У свой час ён узначальваў Дубровенскі раён і быў адным з тых, хто ініцыіраваў і арганізоўваў даследча-пошукавую работу ў раёне. Сёння Дубровеншчына можа пахваліцца 90% адноўленых імёнаў сваіх абаронцаў. Па словах Міхаіла Аляксандравіча, каб дабіцца поспехаў у гэтай тытанічнай працы, трэба мяняць падыходы да яе. Нельга перакладываць увесь цяжар выключна на грамадскія аб’яднанні. Зацікаўленасць павінна ісці і з боку мясцовых улад.
Ларысу Бруеву не выпадкова называюць генералам пошукавай працы. Гэтую невысокую жанчыну добра ведаць на прасторах СНД, дзякуючы яе дзейнасці. Яна ўваходзіць у склад міжнародных асацыяцый і аб’яднанняў пошукавых атрадаў, у тым ліку расійскіх. Нядаўна Ларыса Навумаўна атрымала ад апошніх Падзяку на агульнарасійскім форуме ў Маскве. «Ніхто не забыты і нішто не забыта» — гэта яе жыццёвы дэвіз. Ва ўзначалены ёю цэнтр штодзень паступаюць запыты з розных куткоў свету з просьбамі дапамагчы знайсці магілу родных, якія загінулі ў часы ваенных ліхалеццяў. Пішуць дзеці, унукі, праўнукі, неабыякавыя да сваёй гісторыі людзі. За 30 гадоў пошуку Ларыса Навумаўна і яе падначаленыя вярнулі імёны і месца перазахаванняў каля 3 000 «без вестак прапаўшых салдат». У сваю чаргу, яна таксама звярнулася да ўдзельнікаў семінара: «На месцах, безумоўна, больш ведаюць пра сваіх землякоў, а таму і магчымасцей для пошуку ў вас больш». За гады дзейнасці ў гэтай сферы выпрацаваліся і пэўныя практычныя рэкамендацыі па вядзенні пошукавай работы, з якімі Ларыса Бруева падзялілася з удзельнікамі семінара.
У сучасны век на дапамогу прыходзяць найноўшыя камп’ютарныя тэхналогіі. Прадстаўнікі дэлегацый на практыцы азнаёміліся з магчымасцямі арганізацыі пошуку праз міжнародны аўтаматызаваны банк дадзеных «Мемарыял», а таксама яго айчынны аналаг — беларускі банк дадзеных «Кніга памяці». Яго папаўненне ў многім залежыць і ад той работы, што праводзіцца на месцах: у школах, бібліятэках, ваенкаматах, музеях, мясцовых органах заканадаўчай і выканаўчай улады.
Яна павінна насіць пастаянны, сістэмны характар. І задача ўдзельнікаў семінара — каардынаваць работу па ўвекавечванні памяці абаронцаў Айчыны і ахвяр вайны на месцах, падкрэсліў напрыканцы Валерый Марчанка.
Вольга БАНДАРЭВІЧ.
На здымку: падчас заняткаў у камп’ютарным класе.
